Soomaaliya ayaa lagu wadaa in ay si rasmi ah u soo bandhigto xubinnimadeeda Ururka Bulshada Bariga Afrika (EAC) iyadoo maanta magaalada Arusha ee dalka Tanzania ku xareynaysa agabka ansixinta xoghayaha guud ee EAC Peter Mathuki.
Munaasabadan ayaa astaan u ah gabagabada safarkii Soomaaliya ee ku aaddan ka mid ahaanshiyaha buuxa ee ururka gobolka, sida uu ku dhawaaqay Xoghaynta Ururka Axaddii.
Hannaanka ku biirista ayaa bilowday 16-kii Disembar markaasoo Soomaaliya ay si rasmi ah ugu biirtay EAC ka dib markii madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu saxiixay heshiiska ka mid noqoshada.
Munaasabadan oo ahayd mid taariikhi ah ayaa ka dhacday aqalka madaxtooyada ee magaalada Entebbe ee dalka Uganda, iyadoo ay goob joog ka ahaayeen madaxweyne Xasan, dhiggiisa Koonfurta Suudaan Salva Kiir oo hadda ah guddoomiyaha EAC iyo mas’uuliyiin kale.
Soomaaliya ayaa noqotay xubintii 8-aad ee EAC ka dib markii ay saxiixday axdiga ururka bishii Diseembar 2023.
Ansixinta codsigii Soomaaliya ee Shirkii Madaxda EAC ee 24kii Nofembar ayaa u gogol xaarayey ka mid noqoshada bulshada.
Madaxweyne Maxamuud oo ka hadlay xafladda ka dib, ayaa ku tilmaamay xubinnimada Soomaaliya ee EAC in ay tahay arrin lagu faani karo, wuxuuna muujiyay sida ay uga go’an tahay kobcinta xiriirka dhaqaale, bulsho iyo siyaasadeed si loo dardargeliyo horumarka gobolka.
Shir-madaxeedku waxa uu u baahan yahay in Soomaaliya ay ku shubto agabka ansixinta Xoghayaha Guud ee EAC muddo lix bilood ah gudahooda laga bilaabo marka ay saxeexdo heshiiska ka mid noqoshada.
Intaa waxaa dheer, Shir-madaxeedku waxa uu u xilsaaray Golaha Wasiirrada EAC in ay dejiyaan qorshe-hawleed ay Soomaaliya ku dhex-geli karto bulshada iyo in ay ka warbixiyaan horumarka laga gaaray kulanka soo socda ee Shir-madaxeedka.
Safarka Soomaaliya ee ku aaddan xubinnimada EAC waxa uu bilaabmay July 2022 markaas oo Muqdisho ay muujisay xiisaha ay ugu jirto ku biirista ururka.
Booqashada heerka sare ah ee Madaxweyne Maxamuud uu ku tagay xarunta EAC ee xilligaasi waxay ahayd mid si rasmi ah u daahfurtay dadaallada Soomaaliya iyo sidii uu taageero uga heli lahaa dowladaha xubnaha ka ah.
Booqashadani waxay ku soo beegantay dib u celin heersare ah oo ay sameeyeen madaxda EAC si ay dib ugu eegaan nidaamka suuqa guud ee gobolka.
Iyadoo dhawaan ay Soomaaliya xubin ka noqon doonto, Bulshada Bariga Afrika waxay ka koobnaan doontaa sagaal Waddan oo Saaxiibo ah, oo ay ku jiraan Burundi, Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo, Kenya, Rwanda, South Sudan, Uganda, iyo Tanzania.
HBN NEWS DESK